ProRail overweegt de spanning op de bovenleiding naar 3000 Volt gelijkspanning te brengen. Een foute keuze. Want kijken we naar Europa dan zijn er slechts twee systemen die toekomstvast mogen heten: 15 kV en 25 kV, wisselspanning. Alle nieuwe spoorlijnen in Europa worden uitgerust met één van deze twee systemen. Gelijkspanning wordt alleen voor tram en metro toegepast.
3000 Volt, een foute keuze
donderdag 6 februari 2014
3 min
Ik ken maar één goede reden om 3000 Volt te kiezen: de Belgen hebben het ook en het vereenvoudigt dus de transitie bij de grensovergangen. Jammer genoeg voor ProRail zijn dat er slechts twee, bij Roosendaal en Eijsden. De enige andere toepassing van 3000 Volt vinden we in Italië. Jarenlang hebben de Italianen geprobeerd om ook met hoge snelheid onder dit systeem te rijden, maar Italië heeft voor de hogesnelheidstreinen uiteindelijk toch voor 25 kV gekozen. Een wijs besluit.
De voordelen die ProRail ziet in 3000 Volt zijn identiek aan die van 25 kV: energiebesparing, sneller optrekken en hogere maximale snelheden. Maar deze voordelen zijn voor 25 kV een veelvoud van die van 3000 Volt. Een hogere spanning, aldus ProRail, leidt tot minder verliezen in de bovenleiding. Dat klopt en daarom is 25 kV dus ook 17 keer beter dan 1500 Volt (1,5 kV) en 8 keer beter dan 3000 Volt (3 kV).
Verder hebben we in Nederland al twee systemen voor de elektrische energievoorziening: 1500 Volt gelijkspanning en 25 kV wisselspanning. Het laatste systeem hebben we op de HSL en Betuweroute. Daarnaast voorziet ProRail alle nieuwe trajecten, zoals Hanzelijn en de vier sporen tussen Utrecht en Amsterdam van een bovenleidingconstructie die al is voorbereid voor een overgang naar 25 kV. Het introduceren van 3000 Volt leidt tot een derde systeem in Nederland. Hoogst ongelukkig in een klein land.
Dat de kosten voor de infrastructuur voor 3000 Volt veel lager zijn dan voor 25 kV is juist. Maar een keuze voor de energievoorziening maak je niet voor de korte termijn. Het gaat om een visie op de toekomst van het Nederlandse spoorwegnet, in een brede Europese context. En dan moet je niet tien, maar op zijn minst vijftig jaar vooruit kijken.
De overgang van het ene naar het andere systeem vergt een zorgvuldige analyse van de samenhang in de spoorwegtechniek. Een keuze voor 3000 Volt kan niet worden afgedaan in de trant van ‘betaalbaar alternatief’. Dit getuigt van een tunnelvisie op uitsluitend infrakosten. De overgang voltooien in ‘zeven tot tien jaar’ is een prachtige wensdroom – zo’n scenario is voor 25 kV ook al eens bedacht – maar gaat volledig voorbij aan de logistieke uitdaging. Destijds dacht de spoorsector ATB in heel Nederland in tien jaar te kunnen uitrollen. Het heeft meer dan dertig jaar geduurd.
Lieuwe Zigterman is columnist bij OV-Magazine en strategisch adviseur op het gebied van railsystemen in Europa.
@Lieuwe: 50 jaar vooruitkijken? Als je 50 jaar vooruitkijkt is de kans aanwezig dat electrisch en volautomatisch 160 km/u rijdende auto's en busjes op asfalt voortzoeven waar nu IC's denderen, en er alleen in de brede Randstad nog een hoogfrequent railsysteem is. PHS sorteert daar al duidelijk op voor. Ik zou het ook liever anders zien, maar het is wel de realiteit. De Fyra is al weg en strak is ook de ICE buiten beeld.
25KV is een technisch ideaalbeeld uit de jaren 70 en 80, toen planologen prachtwijken als de Bijlmermeer bedachten. Ingenieurs droomden toen ook mee met grootse visies en ideaalbeelden als 25KV, viersporigheid, kernfusie, zweeftreinen en space shuttles.
Anno 2016 en 50 jaar vooruitkijken? Maar ondertussen elke dag weer spoors struikelen over loszittende schoenveters...
De sector kan beter zorgen dat de kansen van nu, morgen en volgend jaar eindelijk eens gepakt ipv opnieuw gemiskleunt worden! Dat biedt meer kansen in de concurrentiestrijd met het hierboven geschetste beeld. 25KV? Da's een gepasseerd station in de treinreis richting Utopia.
Ingediend door ACF Sierts op di, 02/02/2016 - 13:36
Lijkt me sterk 25 kg heeft masten die op Hanze lijn niet vorkommen. Hoe kan pro rail medelen dat de Nieuwe lijnen zijn voor bereit op 25 kg?
Ingediend door Thierbach op wo, 25/09/2019 - 23:51
@Thierbach: de Hanzelijn is momenteel voorzien van 1.500 Volt gelijkspanning. Dit systeem vereist een zwaardere bovenleiding-constructie. Dat wil zeggen dat deze constructie zeker in staat is om een 25 kV~ systeem te dragen.
Ingediend door Lieuwe Zigterman op do, 26/09/2019 - 08:21
Heel ouderwets systeem dat lijkt op het 10 kV 25 Hz systeem tussen den Haag en Rotterdam dat ooit als eerste systeem in NL werd toegepast en snel verlaten. Benodigde een eigen centrale in Leidschendam. Fase verschillen tussen secties extra probleem. 3kV = is te combineren met huidige treindetectie en beveiliging. Onderstations kunnen in principe eenvoudiger worden omgebouwd en tractie-installaties in treinen moeten sowieso aangepast worden. Het enige buurland dat dit systeem gebruikt is Duitsland.
Ingediend door M.G. Spoek op ma, 03/01/2022 - 16:29
Geachte Redactie:wie gelijk heeft,of wilt hebben!. Ziet via Google.nl (tik in) wisselstroom treinen pag 3 thema: het spoor veroudert,tijd voor een nieuwe bovenleiding(tik in) stroomvoorziening van spoorwegen-wikipedia.Geven weer de de exakte waarheden en bevindingen.En waarom weet ik dit weer allemaal!.Uit mijn digitale bestand.
Ingediend door hans peperkamp op di, 16/08/2022 - 19:11
aanvulling uit mijn digitale bestand:via youtube.nl (tik in) China's 600 km/h High-speed Railway,copying American technogy?|China Prowes (tik in) live: China's first Maglev suspension Railway undergoes test run.De toekomst van de nieuwste trein-vervoer-ontwikkeling,ook in de gebonden EU lidstaten vanaf 2050!.De concurrentie van het vliegverkeer voor binnen in Europa?.Met de Maglev magnetische zweeftreinen is dat mogelijk om die super-snelheden te bereiken.Of met een snelheid van globaal 1000 km/h door ondergrondse tunnels.waar in China al een tunnel gebouwd is,als test.En China is werelds grootste treinen-bouwer.En dat is géén tunnel visie,maar parate kennis,en heel veel kapitaal om dat te kunnen verwezelijke.
Ingediend door hans peperkamp op di, 16/08/2022 - 19:25
Geachte lezers:totaal mee eens,voordeel van 25 Volt wisselstroom zijn de dunnere spoorbovenleidingen,die niet gaan zwabberen bij zeer hoge trein-snelheden,en een betere tractie,dan bij 1500 volt gelijkstroom,wat door de netstroom-providers leveren aan de NS.De wisselstroom moet weer omgezet worden naar gelijkstroom,door gelijkricht-huisjes langs de spoorwegen geplaats.En ook meer spannig-(vonk)overslag bij winterse-hagel en ijsel-aanzetting.Zoals in Arnhem bij de 700 volt gelijkspanning,vlogen de vonken van de bovenleidingen bij de Trolly's.Daarnaast kunnen bij gelijkstroom de treinen alleen rijden met enige afstand vanelkaar op de zelfde baanvlak.Alstrom-Siemens maken waterstof-treinen de nieuwste generatie,die met gemak 1000 km ver kunnen rijden,met waterstof-aandrijving.De toekomst zal zijn:alle trein-bovenleidingen in de Eu gebonden landen weg,door de aanschaf van waterstof-treinen,géén omzetting van gelijkstroom naar wisselstroom meer.Maar kunnen rijden van Amsterdam|Roterdam naar de vele bestemmingen binnen Europa.En dat zal de toekomst zijn,inzake de ontwikkelingen van de Waterstof-trein-aandrijvingen.Het heeft niet een raakvlak met het onderwerp,via youtube.nl (tik in) Waterstof Rijnstate Elst:en dat is eens een CEO met visie,als eerste in Europa,die meer gebruik gaat maken van waterstof.Voor mij mag deze CEO direkteur worden van de Nederlandse Spoorwegen.En daar moeten er veel meer van komen,CEO die verstand hebben van hoogwaardige innovatie technieken,die geen enkele WITTE BOORDEN MENTALITEIT bezitten,maar parate kennis bezitten.
Ingediend door hans peperkamp op ma, 14/11/2022 - 16:20
Geachte hr. Arnold Vrieling:het gaat niet erom,hoe je het schrijft,maar wat je schrijft,in je eigen bewoording,en vooral in kennis overdracht.Ik heb géén opleiding genoten,als zijnde een Journalist of een Alpha opleiding.Maar ik weet wel om te gaan met hand-gereedshappen en héél veel exakte kennis opgedaan ,inzake elektro/elektronisch en zowel bedrijfsmatig.Het heeft niet een raakvlak met het onderwerp,wel wel heel veel kennis ontvangen via mijn Schotel,die ik globaal 25 jaar gebruikt,in de ontvangst van de exakte waarheden.En die kennis deel ik met de inzenders van de Recente Reactie's.Als voorbeeld als voormalig Schotel-technicus(hobby-matig) Via: youtube.nl (tik in)Hitech in Space(SES Astra):geeft weer de opbouw van de belangrijkse Satellieten(tik in)Besuch bei SES Astra in Luxemburg-hier werden die Astra Satelliten betreut:geeft weer waarom wij ook in Nederland vele FTA(FREE TO AIR) TV.Radio zenders kunnen ontvangen(tik in) Astra SES UHD 4 K Demo((tik in) 8 K 120 Hz demo bei NHK Japan: geeft weer dat alleen glasvezel en via de Schotel deze hoogwaardige signaal overdracht te ontvangen zal zijn.En dat is het verschil tussen de Kabelkijkers tov de Schotel-bezitters.In de ontvangst van de exakte waarheden en bevindingen.Het zal wel vol taal-fouten zitten en taalkundig niet helemaal juist zijn.Nu bent u aan de beurt,om mij een advies te geven in taal/taalkundig Nederlands gebruik.Laat elkaar in de juiste waarden oordelen.
Ingediend door hans peperkamp op zo, 01/01/2023 - 18:22
Via youtube.nl (tik in) Why South Africa is Building a Massive Fild of Mirrors(tik in)Grüne Wasserstpff-die Hintergrundrepoertage(tik in)Wasserstoff wirtschaft:Energiewende mit grünen wasserstoff|Gut zu wissen|Doku|Br(tik in) China:megaprojects Energie.En vooral de woestijnen worden ingezet voor de productie van groenen-stroom.Maar ook Australie;die levert waterstof aan Japan,door speciale gebouwde waterstof-schepen die waterstof inslaan,en varen naar Japan.De toekomst ook waterstof-aanvoer voor de EU gebonden landen,om minder afhankelijk te zijn van Rusland,en meerdere zeer corrupte landen,waar mensenrechten niet aanwezig zijn,in de levering van Kobalt/Lithium/waterstof.En dat vind ik de voornaamste technologische ontwikkeling,ook voor de economische belang van de BV Nederland,het produceren van waterstof.Ook het waterstof-gebruik in Lochem voor huishoudelijk gebruik van waterstof,kan geslaagt noemen,en als eerste in de wereld.Maar ook komen er steeds meer waterstof-aandrijvingen oa Treinen/Vervoersbussen/Auto's/Fietsen/Vliegtuigen/Staalindustrie gebruik/maar ook de nieuwe Kernfusiereaktors in ontwikkeling door waterstoffusie etc etc.De toekomst voor onze kinderen en kleinkinderen zal zijn de nieuwe energie-bronnen.
Ingediend door hans peperkamp op vr, 06/01/2023 - 19:48
Ook Spanje gaat zich volledig inzetten voor meer waterstof-gebruik,oa door het aanleggen van waterstof-pijpleidingen,door heel Spanje.Maar ook BMW is gestart met de productie van waterstof-auto-aandrijvingen.Ook in Lochem in Gelderland is een geslaagd project,inzake het huishoudelijk gebruik voor warmte afgifte via waterstof,maar ook de woningbouwcor. hebben het licht gezien,om in de toekomst de huidige CV te gaan vervangen door waterstof,maar ook dat de 12.000 km aardgas pijpen in Nederland worden aangepast door dichtere pijpafsluitingen,omdat waterstof het lichtse element is wat er bestaat. Maar ook in Duitsand,zijn er vele projecten oa staalindustrie voor meer waterstof-gebruik.Waarom weet ik dat,omdat ik ook via waterstofmagazine.nl heel veel informatie verkrijg.Nieuwe energie-bronnen,via youtube.nl (tik in) Building Green-Sun on Earth,in aanbouw in Frankrijk.
Ingediend door hans peperkamp op wo, 11/01/2023 - 19:37
1500/3000 volt gelijkstroom heeft geen toekomst meer,voor de tractie-aandrijvingen van het Nederlandse stroomnet. De toekomst ligt bij de EU gebonden lidstaten,en in Brussel,voor de eenwording van het totale plaatje,van geen trein-bovenleidingen meer,maar de verschillende stroomsoorten die daar deel van uitmaken.De toekomstige trein-passagiers moeten kunnen rijden door heel Europa,door waterstof-treinen.Maar ook het fabriceren van de verschillende trein-aandrijvingen,die bij de grensen steeds moeten omschakelen naar een andere stroom-aandrijvingen,bij de landelijke grensovergangen.En dat kunnen de aanschaf-prijzen van de waterstof-treinen een ander aanzien geven.
Ingediend door hans peperkamp op wo, 15/03/2023 - 16:40
Zoals een wijs man mij ooit uitgelegd heeft: De loop der bovenleiding is ontworpen om treinen te laten rijden, niet om hem spanningloos te schakelen.
Helaas schijnt onderhoud toch noodzakelijk te zijn en daar is gelijkstroom stukken flexibeler in, zeker in geval van storingen.
Ons spoornet is in de Randstad niet berekend op de grotere buitendienststellingen die 25kV wisselstroom met zich meebrengen ook in relatie tot veilig kunnen werken.
Ingediend door Anoniem op ma, 11/09/2023 - 17:53
Reactie toevoegen