De waarde van nabijheid voor mens en klimaat

dinsdag 3 juni 2025
logo OV-Magazine

In deze twintigste notitie van het Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit geven Igor Koster, Max Olzheim en Hans Jeekel hun visie over waarom structurele aandacht voor nabijheid essentieel is voor een leefbare, eerlijke en duurzame samenleving.

Nabijheid – het dagelijks leven kunnen organiseren binnen korte afstanden – is geen luxe, maar een randvoorwaarde voor een duurzame, sociaal rechtvaardige en leefbare samenleving. Toch wordt deze cruciale bouwsteen nog altijd onvoldoende meegewogen in ruimtelijke plannen en mobiliteitsbeleid.

Het huidige beleid is sterk verkokerd. Voorzieningen worden per sector gepland – onderwijs hier, zorg daar, werk elders – zonder oog voor het grotere geheel. Nabijheid, of zelfs bereikbaarheid in brede zin, speelt in de formele besluitvorming zelden een rol van betekenis. Daardoor ontstaan hardnekkige blinde vlekken, met name voor mensen zonder auto of met beperkte middelen, zoals lager opgeleiden in perifere regio’s.

Tegelijkertijd zien we hoe werklocaties steeds vaker verrijzen langs snelwegen – goed bereikbaar met de auto, maar nauwelijks met OV of fiets. Natuurgebieden verdwijnen daarbij vaak letterlijk en figuurlijk uit beeld van mobiliteitsprofessionals. Het resultaat: meer afhankelijkheid van de auto, grotere ongelijkheid, en gemiste kansen voor duurzaamheid.

In grote mate is nabijheid ook een ruimtelijke opgave. De huidige woningbouwopgave biedt daarom juist nu een unieke kans om nabijheid opnieuw vorm te geven. Deze notitie ‘De waarde van nabijheid voor mens en klimaat ‘ beoogt een eerste stap te zetten richting het verbinden van domeinen die nu vaak gefragmenteerd worden geanalyseerd.


(Bron: Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit)

Klik hier voor de volledige notitie, of abonneer op de nieuwsbrief van Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit, zo blijft u altijd op de hoogte van inspirerende publicaties en initiatieven.

Klik hier om de voorgaande notities te lezen.

Meer artikelen met dit thema

Waarom regie op energiehubs onmisbaar is
flash_onNieuws

Waarom regie op energiehubs onmisbaar is

16 nov 2020 timer3 min

Technisch gezien zijn energiehubs prima te realiseren, maar organisatorisch liggen er grote uitdagingen. Daarom…

Lees verder »

Met programmatisch denken verandert einddoel niet

6 nov 2020 timer13 min

De coronacrisis leidt niet tot structureel minder ov-gebruik, maar uiteindelijk tot ‘ander ov-gebruik’, zegt…

Lees verder »
Ov en corona: hoe mondkapjes en luchtventilatie werken
flash_onNieuws

Ov en corona: hoe mondkapjes en luchtventilatie werken

22 jul 2020 timer6 min

Om de kans op coronabesmetting in het ov zoveel mogelijk te reduceren, kunnen ov-vervoerders denken aan het…

Lees verder »
Ingezonden: MaaS, nuttig maar overschat?
flash_onNieuws

Ingezonden: MaaS, nuttig maar overschat?

9 jul 2020 timer7 min

In het vorige nummer van OV-Magazine lazen we veel over de mogelijke oplossingen die MaaS biedt. Maar welke…

Lees verder »
Toekomstbeeld OV: opgave en knelpunten
person_outlineBlog

Toekomstbeeld OV: opgave en knelpunten

7 mei 2020 timer9 min

Peter Schouten van SchoutenConsult over de rol van het ov in de groeiplannen van de stad en provincie Utrecht…

Lees verder »
Neem klantwensenpiramide als heilige graal
flash_onNieuws

Neem klantwensenpiramide als heilige graal

19 mrt 2020 timer8 min

In de afweging tussen auto of andere vervoerwijzen, is comfort voor de reiziger essentieel. Dat schrijft Hans…

Lees verder »
Met meer trein kan emissieplafond omlaag
flash_onNieuws

Met meer trein kan emissieplafond omlaag

29 jan 2020 timer4 min

Onderzoekers van de KU Leuven concludeerden in januari dat de trein op termijn niet duurzamer is dan het…

Lees verder »
Smart Grids op knopen een win-win situatie
flash_onNieuws

Smart Grids op knopen een win-win situatie

16 dec 2019 timer4 min

Ken je dat moment? Dat je druk bezig bent in de keuken en ineens schieten de stoppen eruit. In mijn oude keuken…

Lees verder »