De waarde van nabijheid voor mens en klimaat

dinsdag 3 juni 2025
logo OV-Magazine

In deze twintigste notitie van het Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit geven Igor Koster, Max Olzheim en Hans Jeekel hun visie over waarom structurele aandacht voor nabijheid essentieel is voor een leefbare, eerlijke en duurzame samenleving.

Nabijheid – het dagelijks leven kunnen organiseren binnen korte afstanden – is geen luxe, maar een randvoorwaarde voor een duurzame, sociaal rechtvaardige en leefbare samenleving. Toch wordt deze cruciale bouwsteen nog altijd onvoldoende meegewogen in ruimtelijke plannen en mobiliteitsbeleid.

Het huidige beleid is sterk verkokerd. Voorzieningen worden per sector gepland – onderwijs hier, zorg daar, werk elders – zonder oog voor het grotere geheel. Nabijheid, of zelfs bereikbaarheid in brede zin, speelt in de formele besluitvorming zelden een rol van betekenis. Daardoor ontstaan hardnekkige blinde vlekken, met name voor mensen zonder auto of met beperkte middelen, zoals lager opgeleiden in perifere regio’s.

Tegelijkertijd zien we hoe werklocaties steeds vaker verrijzen langs snelwegen – goed bereikbaar met de auto, maar nauwelijks met OV of fiets. Natuurgebieden verdwijnen daarbij vaak letterlijk en figuurlijk uit beeld van mobiliteitsprofessionals. Het resultaat: meer afhankelijkheid van de auto, grotere ongelijkheid, en gemiste kansen voor duurzaamheid.

In grote mate is nabijheid ook een ruimtelijke opgave. De huidige woningbouwopgave biedt daarom juist nu een unieke kans om nabijheid opnieuw vorm te geven. Deze notitie ‘De waarde van nabijheid voor mens en klimaat ‘ beoogt een eerste stap te zetten richting het verbinden van domeinen die nu vaak gefragmenteerd worden geanalyseerd.


(Bron: Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit)

Klik hier voor de volledige notitie, of abonneer op de nieuwsbrief van Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit, zo blijft u altijd op de hoogte van inspirerende publicaties en initiatieven.

Klik hier om de voorgaande notities te lezen.

Meer artikelen met dit thema

Flexibiliteit voorkomt uitholling ov-concessie
flash_onNieuws

Flexibiliteit voorkomt uitholling ov-concessie

1 okt 2018 timer5 min

Reizigers hebben behoefte aan aantrekkelijk vervoer op de plek en het moment waarop zij dat wensen. Overheden…

Lees verder »
Ombudsman vraagt begrip voor reizigers
flash_onNieuws

Ombudsman vraagt begrip voor reizigers

18 sep 2018 timer2 min

Streekvervoerders moeten volgens de ombudsman meer begrip tonen voor de positie van reizigers. Het OV loket…

Lees verder »
Hoe het Rijk deelvervoer kan stimuleren
flash_onNieuws

Hoe het Rijk deelvervoer kan stimuleren

4 jul 2018 timer4 min

De coalitieakkoorden van de grote steden staan boordevol ambities op het gebied van autoluwe binnensteden en…

Lees verder »
Met weinig geld is veel mogelijk
flash_onNieuws

Met weinig geld is veel mogelijk

3 jul 2018 timer7 min

De wensen voor de ov-infrastructuur vergen extra investeringen van meer dan een miljard euro per jaar. Dat gaat…

Lees verder »
'Het verbaast me dat we zover zijn gekomen'
flash_onNieuws

'Het verbaast me dat we zover zijn gekomen'

8 jun 2018 timer2 min

Volgens oud-hoogleraar openbaarvervoerkunde en spoorwegbouwkunde Maurits van Witsen (90) wordt bij veel ov-…

Lees verder »
Mensen de auto uit ‘begint bij goed ov’
flash_onNieuws

Mensen de auto uit ‘begint bij goed ov’

18 mei 2018 timer2 min

Als Europese steden hun inwoners uit de auto willen krijgen en meer willen inzetten op fietsen en lopen, begint…

Lees verder »
'Metroverbinding Almere verdien je terug'
flash_onNieuws

'Metroverbinding Almere verdien je terug'

30 mrt 2018 timer3 min

Experimenten met andere manieren van vervoer dan de auto zijn rond de Zuidas van levensbelang. Vanaf eind dit…

Lees verder »
Model voor exploitatie e-bus
flash_onNieuws

Model voor exploitatie e-bus

14 mrt 2018 timer4 min

Om de relatie tussen het ruimtegebruik op busstations, de verkeersbewegingen, en de kosten en opbrengsten van…

Lees verder »