KiM: bij flexvervoer is meer aandacht nodig voor de reiziger

dinsdag 10 juni 2025

Foto: Shutterstock

De invoering van flexvervoer leidt lang niet altijd tot betere bereikbaarheid. Dat blijkt uit het rapport 'Flexibel vervoer, hardnekkige uitdagingen?' van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM). De onderzoekers concluderen dat flexvervoer, zeker wanneer het een reguliere bus vervangt, voor een deel van de reizigers juist een verslechtering betekent.

Flexvervoer – vervoer op afroep, zonder vaste dienstregeling – wordt steeds vaker ingezet in gebieden waar reguliere lijnbussen schaars zijn of verdwijnen. Reizigers kunnen via een app of telefonisch een rit reserveren, die zij vervolgens per busje of auto met chauffeur afleggen. In theorie ontstaat daarmee een flexibel en vraaggericht systeem dat buiten de vaste routes en tijden van het traditionele ov opereert.

Voor specifieke doelgroepen blijkt dit ook daadwerkelijk een uitkomst. Veel gebruikers waarderen het gemak, de ruimere diensttijden en de bredere spreiding van bestemmingen. In sommige gevallen is flexvervoer zelfs de enige manier om überhaupt nog van A naar B te komen.

Afnemend aantal reizigers

Toch laat het KiM-rapport zien dat het beeld niet eenduidig positief is. Wanneer flexvervoer in de plaats komt van een reguliere buslijn, haakt een aanzienlijk deel van de reizigers af. De overstap blijkt niet voor iedereen vanzelfsprekend. Zo vormt het reserveren van een rit voor sommigen een hoge barrière – zeker als dat via een app moet. Ook de onzekerheid of het voertuig wel op tijd komt, zorgt voor terughoudendheid.

Reizigers die het ov verliezen – en geen alternatief hebben – raken sociaal geïsoleerd. Daarmee raakt flexvervoer direct aan de maatschappelijke participatie van kwetsbare groepen.

Reiziger centraal

Volgens het KiM is het daarom essentieel dat bij de inrichting van flexsystemen de reiziger meer centraal staat. Niet elk systeem dat theoretisch bereik vergroot, vergroot ook de daadwerkelijke toegankelijkheid. Alleen door vooraf heldere doelen te stellen én het systeem daar continu op te evalueren, kunnen overheden nagaan of flexvervoer werkelijk werkt.

Samenvoeging toekomstmuziek

Veel regionale overheden onderzoeken inmiddels de mogelijkheden om flexvervoer te combineren met het doelgroepenvervoer. Beide systemen delen immers kenmerken. Maar vooralsnog lijken de mogelijkheden voor samenvoeging beperkt. De KiM-onderzoekers signaleren dan ook dat samenvoeging nu nog vooral toekomstmuziek is. Op nationaal niveau wordt ook in de discussie over publieke mobiliteit steeds meer nagedacht over flexvervoer.