Eurlings polste Alstom voor andere treinen

Dat bleek tijdens de zesde dag van de verhoren van de parlementaire enquête Fyra. Naast Eurlings, minister van Verkeer en Waterstaat tussen 2007 en 2007, werden ook Eurlings' voorganger Karla Peijs en Bert Meerstadt, directielid bij NS sinds 2001 en van 2009 tot 2013 president-directeur, verhoord.

Uit het verhoor van Meerstadt bleek ook nog eens dat hij niet op de hoogte was van de alarmerende rapportages over de V250. Wel werd er door middel van een lijst van tien punten met behulp van smileys (Meerstadt: 'Zoals die op de bretels van Jan Timmer') een voortgangspresentatie gegeven. Maar uit een ingebruiknameadvies van begin augustus 2012 bleek dat de V250 nog maar voor 20 tot 30 procent inzetbaar was. Ook liep de instructie van het rijdend personeel flink achter op schema. In november, dus een maand voor de indienststelling van de V250 was de situatie nog steeds niet verbeterd.

Meerstadt las deze ingebruiknameadviezen pas achteraf en vond ze 'pittig'. "Maar er waren oplossingen voorzien", voegde Meerstadt er direct aan toe. Het was overigens niet zo dat geen enkel zorgelijk signaal de directiekamer bereikte. Volgens Meerstadt waren er wel specialisten geweest die hun zorgen hadden geuit. En toen de dienst naar Brussel begon met deels V250-materieel, namen die zorgen alleen maar toe. In tegenstelling tot wat NS van andere fabrikanten gewend was, losten de monteurs van AnsaldoBreda de problemen niet op. Naar buiten toe bleef NS echter volhouden dat er vertrouwen was in het herstel- en verbeterplan 'om de belangrijkste oorzaken aan te passen, zoals een software-update'.

De werkelijkheid bleek anders. Toen NS de treinen uit dienst nam, bleken alle V250-treinen verschillend gebouwd. De treinen waren goedgekeurd op basis van inspectie van een enkel exemplaar.

https://twitter.com/OV_Magazine/status/603904472834830336

Volgens Meerstadt was er ook nooit rekening gehouden met het scenario dat de V250 helemaal niet zou werken. Dat kon volgens hem ook niet, want wedden op twee paarden was onmogelijk. In maart waren namelijk alle treinpaden al verdeeld en door het openen van de Hanzelijn was het bij NS al alle hens aan dek om een goede dienstregeling voor elkaar te krijgen. Bovendien, legde Meerstadt de commissie uit, konden er naderhand geen grote wijzigingen in de dienstregeling worden aangebracht.

Volgens Meerstadt was de relatie met het ministerie inmiddels op veel fronten goed (in tegenstelling tot onder zijn voorgangers), met uitzondering van het dossier HSL. NS stelde zich nog altijd juridisch op, vanwege de aanbesteding. Maar alle informatie die het ministerie zou willen hebben, kon het krijgen, zei Meerstadt. Alleen bedrijfsvertrouwelijke informatie zou via een derde partij beschikbaar worden gesteld. Maar volgens Meerstadt is daar nooit om gevraagd.

Kijk hier het verhoor met Bert Meerstadt terug:

http://www.youtu.be/z7zdVpOxAyo

Camiel Eurlings stelde zich in zijn verhoor daar lijnrecht tegenover op. Net als minister Peijs ergerde hij zich groen en geel aan de houding van NS, in het bijzonder aan de moeizame informatieverstrekking. In 2008 probeerde het ministerie in zeven gesprekken met NS erachter te komen hoe groot de financiële problemen bij HSA waren en waar ze vandaan kwamen. Maar openheid van zaken kwam er niet of nauwelijks, zei Eurlings tegenover de commissie.

https://twitter.com/OV_Magazine/status/603929041079508992

In emotie werd op het ministerie wel eens overwogen om het vertrouwen in de NS-directie op te zeggen, maar dat gebeurde niet. Met draconische maatregelen zouden er waarschijnlijk nog later treinen rijden. HSA werd overeind gehouden en VenW zegde mondeling toe dat dat in de toekomst ook zou gebeuren. Het werd niet zwart op wit gezet, omdat dat volgens de regels van het openbaar aanbesteden een doodzonde is. Het doorgaan met HSA was de minst slechte optie.

Wel informeerde Eurlings tijdens een werkbezoek in Frankrijk informeel bij Alstom of de fabrikant toch niet treinen kon leveren. Helaas zat hun orderboek al vol, zei Eurlings tegen de commissie.

Kijk hier het verhoor met Camiel Eurlings terug:

https://youtu.be/kACyyCRMsOo