Zwitserland biedt meer vervoerders ruimte op hoofdrailnet

vrijdag 28 januari 2022

Sinds eind 2020 zijn in Zwitserland meerdere vervoerders welkom op het hoofdrailnet. De inkomsten die zij hieruit ontvangen, worden opnieuw in het netwerk geïnvesteerd. Mogelijk kan Nederland hier lering uit trekken. 

Het treingebruik door de Zwitsers per hoofd van de bevolking is veel hoger dan in Nederland en dat maakt Intercityverbindingen tot een zeer lucratieve bezigheid. Het Zwitserse hoofdrailnet omvat alle Intercity- en Interregiotreinen. Daarnaast zijn er vele regionale, door de kantons afgegeven concessies, die door andere vervoerders (soms dochters van de spoorwegmaatschappij SBB) uitgevoerd worden. 

Tot december 2020 werd het hoofdrailnet geheel uitgevoerd door de nationale Zwitserse spoorvervoerder SBB, maar in december 2020 ging een nieuwe concessie van tien jaar in. Hierbij zijn ook andere vervoerders welkom op het netwerk, zij het dat SBB hierbij lijnen uitbesteedt. 

Niet zonder slag of stoot 

Aanvankelijk wilde de Zwitserse overheid opnieuw een concessie aan de SBB verlenen, maar dat leverde turbulentie op. Andere vervoerders claimden ook een deel van het hoofdrailnet, zoals de Bern Lötschberg Simplonbahn (BLS), die rond 1906 de Lötschbergspoorlijn opende in het kanton Bern.  

De Zwitserse Eidgenossenschaft (de Zwitserse confederatie – red.) wilde echter de eenheid op het landelijke hoofdnet bewaren en voelde niets voor opsplitsing, hoewel er wel begrip was voor de wensen van andere vervoerders. 

Uiteindelijk is een oplossing gekozen, die voor alle partijen aanvaardbaar was. De concessie is voor de komende tien jaar wél verleend aan de SBB, die de dienstregeling, tarieven en inrichten van knooppunten bepaalt. De regie over het gehele hoofdrailnet blijft dus in één hand, maar SBB besteedt de volgende lijnen uit aan andere vervoerders: 

  • De oude lijn over de Gotthardpas van Zürich naar Locarno wordt uitgevoerd door SüdOstbahn (SOB). De SBB rijdt alle treinen door de nieuwe Gotthardtunnel. 
  • Het traject Neuchâtel – Le Chaux de Fonds – Le Locle wordt door TransN uitgevoerd.  

Deze twee vervoerders zijn onderaannemers van de SBB, waarvoor zij een onderhandelde vergoeding ontvangen. De inkomsten gaan als onderdeel van het totale netwerk naar de SBB. De vervoerders konden om verschillende redenen een beter aanbod doen voor deze verbindingen dan SBB zelf en zo ontstond een duidelijke ‘win-winsituatie’ voor alle partijen.  

De Eidgenossenschaft behoudt de eenheid, SBB de regie en de vervoerders kunnen hun werkpakket op interessante wijze uitbreiden

De Eidgenossenschaft behoudt de eenheid, SBB de regie en de vervoerders kunnen hun werkpakket op interessante wijze uitbreiden.  Aan de concessie van de BLS werd de verbinding Bern – Olten toegevoegd, die tot dan toe ook onderdeel van het SBB-netwerk was. Hier is geen uitbestedingsconstructie met de SBB ontstaan. 

Uiteraard heeft Zwitserland als niet-lid van de EU alle vrijheid om zo’n deal te organiseren, maar wellicht kunnen we toch iets leren van het land met het hoogste ov gebruik per inwoner van Europa.  

Ja dat is zo. Maar vergeet niet, het zijn allemaal publieke Zwitserse ondernemingen. Geen private concerns als Transdev etc zoals in NL.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

et een nieuwe generatie Stadler Flirt-treinstellen rijdt de SüdOstbahn (SOB), in opdracht van de nationale spoormaatschappij SBB, op de oude Gottharlijn. © Stadler Rail

Meer artikelen met dit thema

Vervoerders willen meer flexibiliteit in contracten

27 mrt 2023

Corona zette de wereld op zijn kop en sindsdien is het niet meer rustig geworden. Het zijn uitzonderlijke…

Lees verder »

Beleidskeuzes blijven achter bij nieuwe ontwikkelingen

16 mrt 2023

Het gedrag van opdrachtgevers is sinds…

Lees verder »
descriptionArtikel

GroenLinks en PvdA willen gratis ov voor de armen

13 feb 2023

GroenLinks en PvdA willen dat er experimenten komen waarin de armen gratis mogen reizen met het ov, dit zou dan…

Lees verder »
flash_onNieuws

De Lijn rijdt nieuwe trams in Antwerpen

30 jan 2023

De Vlaamse vervoerder De Lijn is per maandag 30 januari gestart met de exploitatie van negen nieuwe trams,…

Lees verder »
concessieposter 2023
flash_onNieuws

CROW publiceert concessieposter 2023

16 jan 2023

Het ov-landschap is ook in 2022 weer veranderd en verandert in 2023 verder. Om overzicht te bieden rond lopende…

Lees verder »
flash_onNieuws

Rechter stelt regionale vervoerders in ongelijk

13 dec 2022

De Federatie Mobiliteitsbedrijven Nederland (FMN) heeft het kort geding verloren, dat werd aangespannen tegen…

Lees verder »
flash_onNieuws

Lelylijn opgenomen in transportnetwerk EU

5 dec 2022

De Lelylijn is opgenomen in het trans-Europese transportnetwerk TEN-T van de Europese Unie. Europa onderkent…

Lees verder »
person_outlineBlog

Twee lessen over veiligheid

29 nov 2022

Onlangs was ik met een internationale groep collega-tramexperts te gast bij de gemeente Clichy-sous-Bois, een…

Lees verder »