De golf die MaaS heet

donderdag 13 december 2018
timer 3 min

Van tijd tot tijd moeten ondernemers razendsnel reageren op trends en ontwikkelingen. Voor een handelsland als Nederland is dat niets nieuws. Neem de komst van de webwinkel; een disruptieve golf die grote kansen oplevert voor nieuwe toetreders in de markt.

Tegelijkertijd vraagt het van bestaande ondernemers om zich aan te passen aan het onvermijdelijke. 

Zelfs nu nog vallen grote en vertrouwde winkelketens om als gevolg van een minder goed gelukte mate van adaptiviteit. Kijkshop sloot begin dit jaar de deuren, Men at Work ging deze zomer failliet en Blokker staat in de etalage. 

Het ov is lange tijd een branche geweest die weinig last had van disruptieve trends en ontwikkelingen. Alhoewel de komst van de OV-chipkaart belangrijk was voor de branche en de reiziger, invloed op het lijnennet heeft het niet gehad. De winkel bleef hetzelfde, alleen de betaling verliep anders. 

Nu zingt de term MaaS al jaren rond, zowel in de sector als op bestuurlijk vlak. Tot nu toe was dat op een veilige afstand van de werkelijkheid en nog maar beperkt van invloed op de concessies van nu. Maar het regeerakkoord van Rutte III onderstreept de waarde voor de overheid van MaaS en reserveert geld voor een uitrol. Overheden zetten dus deze regeerperiode actief in op MaaS. Op dit moment staan er zeven pilots in de steigers die het nut van MaaS moeten bewijzen. 

MaaS is een mooie filosofie, die modaliteitsdenken vervangt door mobiliteitsdenken. De hele reisketen kun je eenvoudig met een druk op de knop boeken en betalen. Reizen wordt zorgeloos en vooral grenzeloos. Grenzeloos is per definitie concessieoverstijgend en de hele keten betekent dus niet alleen bus van partij X of trein van partij Y. 

Kortom: de winkel moet worden gedeeld met andere winkeliers. Dit lijkt met het huidige systeem van concessies en de diversiteit aan doelgroepen in ons land een hele opgave. MaaS kan de komende jaren, voorzien van een overheidsbudget, worden uitgerold. En dat maakt MaaS dan toch echt een filosofie om rekening mee te houden. Aan de andere kant biedt MaaS ook kansen voor vervoerders: ze krijgen de kans om hun aanbod toegankelijk te maken voor meer potentiële klanten. 

Hiermee lijkt MaaS een golf te worden die zijn weg gaat banen door concessieland Nederland. In potentie een disruptieve golf die ov en mobiliteit oppakt, door elkaar husselt en anders achterlaat dan het er nu uitziet. In tegenstelling tot de OV-chipkaart raakt MaaS wél de winkel en de manier waarop de winkel wordt gerund. Het vraagt van ov-bedrijven een groot aanpassingsvermogen om de winkel toekomstklaar te maken. Concessieverleners moeten die golf kanaliseren tot een behapbaar geheel en MaaS verweven met het openbaar vervoer. 

Dat is niet eenvoudig  en het vraagt soms om creativiteit, flexibiliteit en het vermogen om het commerciële belang van ov-Nederland toch vooral niet uit het oog te verliezen: de ov-winkel is ten slotte ook een hele mooie winkel.

MaaS wordt neergezet als een door de Rijksoverheid (lees: kabinet Rutte c.s.) gewenste en gesubsidieerde "verbetering" in OV-land. Het wordt een disruptieve golf genoemd. MaaS helpt internetondernemers in het zadel die vervolgens de OV-winkel afpersen. Internetondernemers parasiteren op andermans "tastbare" producten. Het personeel van de OV-winkel wordt uitgeknepen: meer onregelmatige diensturen en minder compensatie in tijd en salaris. Het is framing: MaaS wordt aan het reizende publiek verkocht als een verbetering maar het OV-personeel is de klos. Op den duur gaat het reguliere OV-aanbod te gronde door al die individuele "reisproducten". Dat is precies wat Rutte c.s. wensen, disruptie van de samenleving "as we know it". Met zulke vrienden heb je geen vijanden nodig.

Nevolente heeft gelijk. MaaS is een neoliberaal gedachtenspinsel à la de participatiemaatschappij. OV als publieke voorziening verdwijnt en maakt plaats voor particulier initiatief. Met andere woorden: u zoekt het zelf maar uit.

Rutte heeft MaaS niet bedacht, dat mocht hij willen. MaaS is ontstaan in Finland, lang voor Rutte III
Het MaaS concept gaat uit van het gebruik maken van bestaande modaliteiten, OV is daarin de ruggegraat, maar dan wel aangevuld met deelauto's of -fietsen, taxi's waar nodig en wellicht zelfs een autonome drone in de toekomst. Het doel; uw eigen auto (die toch al meer dan 95% van de tijd stilstaat) vervangen door een ruimte- en milieuvriendelijker alternatief dat toch al rijdt.
Baseer u op feiten in plaats van ongenoegen en emoties.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Wegen ‘versporen’ voor Publieke Mobiliteit?

1 mei om 13:11 uur

Je kunt een auto, boot of vliegtuig kopen en daarmee zelf rijden, varen of vliegen. Maar een trein kopen en…

Lees verder »
descriptionArtikel

Arriva geeft boost aan flexibele Vlinder

23 okt 2023

De flexibele halte tot halte-dienst van Arriva, de Vlinder, is in een nieuw jasje gestoken. Het kent…

Lees verder »

Werken aan publieke mobiliteit

24 jul 2023

In de huidige mobiliteitswereld is de term openbaar vervoer toe aan een upgrade, schrijft Mobycon-adviseur…

Lees verder »

Kansen en kennisvragen rond automatisering ov-diensten

30 jun 2023

Het is allang niet meer de vraag óf geautomatiseerd rijden mogelijk is, maar hooguit wanneer het gemeengoed…

Lees verder »
person_outlineBlog

Bus rapid transit broodnodig

9 jun 2023

Naast ons kantoor in Hilversum ligt een gloednieuwe busbaan. Inwoners van ’t Gooi reizen via deze baan snel…

Lees verder »
person_outlineBlog

Kabelbaanvervoer: hoe serieus moeten we dat nemen?

2 jun 2023

Een kabelbaan is een exoot in ov-land, vaak als proefballon gebruikt en iets waar snel lacherig over gedaan…

Lees verder »

In vier stappen meer grip op mobiliteitsarmoede

9 feb 2023

Hoewel de aandacht voor mobiliteitsarmoede groeit, experimenteren overheden nog hoe ze ermee moeten omgaan.…

Lees verder »
person_outlineBlog

Is de hype van MaaS voorbij?

7 nov 2022

De landelijke MaaS-pilots lopen ten einde en lijken, mede door corona, niet te hebben bereikt waarop de sector…

Lees verder »