Investeren in ov helpt het klimaat weinig

donderdag 15 oktober 2015
timer 2 min

Als het gaat om CO2-reductie is investeren in ov niet efficiënt. Inzetten op elektrisch vervoer, telewerken of bouwen bij stations zet meer zoden aan de dijk, blijkt uit promotieonderzoek van Ties Brands.

Ties Brands van Goudappel Coffeng verdedigt vanmiddag zijn proefschrift op de Universiteit Twente. Hij bouwde een wiskundig model om maatregelen op het gebied van duurzaam vervoer door te rekenen om daarmee het beste compromis te vinden tussen verschillende beleidsdoelen.

Overheden willen sneller reizen, minder CO2-uitstoot en minder parkeerplekken in de stad. Maar dat kan niet allemaal tegelijk, zegt Brands. De promovendus testte zijn model in de Stadsregio Amsterdam. Daar valt elke ochtendspits 4000 uur reistijd, 2000 parkeerplaatsen of 12 ton CO2 te besparen.

Volgens Brands leidt elke extra euro die Stadsregio Amsterdam aan de exploitatie van het ov spendeert tot gemiddeld 6 minuten minder reistijd, 0,07 minder geparkeerde auto's en 0,5 kilo minder CO2-uitstoot. Het stimuleren van ov blijkt relatief duur om het klimaat te ontzien: een kilo CO2-reductie kost 1,10 euro. Strengere milieueisen aan voertuigen kosten slechts 11 cent per kilo. En het stimuleren van elektrische voertuigen 35 cent.

Wat het klimaat ook niet helpt is het openen van P+R-terreinen. Want naast automobilisten die het laatste stuk met het ov reizen, gaat een deel van de ov-reizigers voortaan eerst met de auto naar de nieuwe P+R, waardoor de CO2-uitstoot toeneemt. Beter is om te investeren in meer treinen per uur. Dat vermindert de reistijd, het ruimtebeslag én de CO2-uitstoot, volgens Brands.

Veruit het effectiefst voor ruimtebeslag en CO2-reductie is een vaste kilometerheffing voor auto's, stelt Brands. Daarnaast natuurlijk het voorkomen of verkorten van verplaatsingen door telewerken en het bouwen van woningen en bedrijven in de buurt van treinstations.

Het Centraal Planbureau ontraadde deze week juist de vlakke kilometerheffing die Brands voorstelt. Die zou alleen rendabel zijn als de files sterk toenemen. Een kilometerheffing zorgt weliswaar voor minder autogebruik, maar levert ook minder accijnzen op. Dit welvaartsverlies is groter dan de welvaartswinst van minder emissies, geluidshinder en verkeerslachtoffers, aldus het CPB.

Pas op mensen, het is allemaal slechts modelgebaseerde glazenbolleritus. Een model vertelt je alleen maar wat je er zelf ingestopt hebt. Concreet voorbeeld is de aanname dat een hogere frequentie de reistijd vermindert. Dat klopt alleen als je 1) uitgaat van willekeurige aankomst en vertrek van vervoer (=asynchroon vervoer, klopt dus niet) en OOK 2) negeert dat hogere aanbodsfrequenties ook (veel) meer verstoringsgevoelig zijn, waardoor problemen & werkelijke reistijden vaker (veel) groter worden. Ergo: vaar nooit blind op modellen en modelgebaseerde beweringen :-O

De laatste tijd raakt de Ultrafijnstof problematiek in steeds meer onderzoeken uit het zicht.
Alleen de focus op CO2 lijkt nog van belang te zijn.
De maatschappelijke kosten van de aandoeningen tgv deze kleinste uitstootdeeltjes zouden dergelijke modellen ook richting moeten geven !

Net als 'Arbeidsvermogen' niet te verdienen is lijkt me 'Energie' niet te besparen door elektrische auto's. De schoorsteen van die elektriciteitswinning blaast alleen op een andere plek uit.

Het CPB ziet minder accijnzen als welvaartsverlies en minder emissies (inclusief fijnstofuitstoot), geluidshinder en verkeersslachtoffers als welvaartswinst. Alsof die van gelijke orde zijn en onderling te verrekenen vallen. Dat is niet zo. Minder emissie, geluidshinder en slachtoffers is welZIJNswinst. Van een geheel andere (reken)orde.

" Een kilometerheffing zorgt weliswaar voor minder autogebruik, maar levert ook minder accijnzen op. Dit welvaartsverlies is groter dan de welvaartswinst van minder emissies, geluidshinder en verkeerslachtoffers, aldus het CPB. "

Dat is een bijzondere analyse van CPB:
Belastingen hebben wel indirecte effecten, doordat keuzes worden beïnvloeed, maar geen direct maatschappelijk economisch effect: immers het geld wat de staat verliest doordat burgers minder rijden en daardoor minder belasting betalen, hebben burgers als winst. Dus maatschappelijk bezien neutraal.
Het is volgens mij niet juist om verminderde belastingopbrengsten als maatschappelijke kosten op te voeren. Een substantiële fout ? Het gaat over ca 5 miljard euro, een vrij bepalende factor in de MKBA analyses voor de verschillende alternatieven.

Lex, helemaal mee eens. Ik dacht precies hetzelfde! Heeft idd alle schijn van een principiele fout. Belastingheffing heeft sowieso een dempend effect op economie, rondpompen van geld is, voorzover mijn (beperkte) economische kennis reikt, nooit nuttig voor de economie.

@MVM: electrische of hybride auto's kunnen wel degelijk energie besparen, vooral in stadsverkeer en filerijden, omdat ze bij het intrappen van het rempedaal de vrijgekomen (rem)energie terug kunnen winnen en opslaan voor hergebruik, ipv wegstoken voor de vogels.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

Trein Shutterstock OV-Magazine
flash_onNieuws

KiM verwacht 99 procent reizigersherstel in 2023

17 jun 2022

Op de langere termijn zal het ov-gebruik toenemen, daar zijn het KiM en vervoerders het over eens. Over de…

Lees verder »
trein shutterstock
flash_onNieuws

NS erkent: te weinig personeel voor dienstregeling

12 mei 2022

Na een extra beroep op personeelsleden om de geplande treinen te kunnen laten rijden, geeft NS nu toe dat er te…

Lees verder »
flash_onNieuws

IenW verlengt coronavergoeding tot eind 2022

14 apr 2022

Ov-bedrijven kunnen ook in het laatste kwartaal van 2022 rekenen op financiële steun van het Rijk. Dat heeft…

Lees verder »
flash_onNieuws

Dikke voldoendes voor het ov in coronajaar 2021

21 mrt 2022

Ook in het coronajaar 2021 waarderen reizigers het Nederlandse openbaar vervoer met een dikke voldoende, dat…

Lees verder »
flash_onNieuws

Regering wil Lelylijn en betere ov-ontsluiting nieuwbouw

16 dec 2021

Het kabinet Rutte IV presenteerde woensdag 15 december het nieuwe regeerakkoord. Enkele belangrijke punten: de…

Lees verder »
flash_onNieuws

Utrecht gaat voor ov-impuls vanaf 2025

16 nov 2021

Vanaf eind 2025 wil de provincie Utrecht veel vernieuwingen in het Utrechtse ov doorvoeren, zoals de inzet van…

Lees verder »
flash_onNieuws

Ov-gebruik hoger in beloopbare steden

24 sep 2021

Helge Hillnhütter, assistent-professor aan de Norwegian University of Science and Technology, vertelt op 7…

Lees verder »
Nederland bovenaanzicht
flash_onNieuws

Miljard extra voor IenW is niet genoeg

23 sep 2021

De Rijksoverheid begroot voor 2022 een bedrag van 10,3 miljard euro voor Infrastructuur en Waterstaat. Dat is 1…

Lees verder »