PBL: Treingebruik groeit stevig tot 2050

Met de Toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (WLO) kijken het Centraal Plan Bureau (CPB) en het PBL naar het Nederland van 2030 en 2050. Verschillende ministeries hadden namelijk behoefte aan actualisering van de eerste WLO uit 2006, zeker na de economische crisis die in 2008 begon.

De tweede WLO richt zich onder andere op de ontwikkelingen in de steden en regio’s en op de mobiliteit. CPB en PBL hebben consequent gerekend met twee ‘beleidsarme’ scenario’s. Het scenario Hoog combineert een relatief sterke economische groei van ongeveer 2 procent per jaar met een relatief sterke bevolkingsaanwas. En in scenario Laag gaat een gematigde economische groei van ongeveer 1 procent samen met een beperkte bevolkingstoename.

Volgens de twee scenario’s neemt het treingebruik tot 2030 met een kwart tot bijna een derde toe. Dit komt vooral door verbeteringen in het treinenaanbod. In het lage scenario valt het treingebruik na 2030 wat terug, in het hoge scenario groeit het in een wat langzamer tempo door. Het gebruik van bus, tram en metro stijgt veel minder: in het hoge scenario met zo’n 20 procent tot 2050, in het lage scenario met 5 procent tot 2030.

De lagere groei van bus, tram en metro komt vooral door het gestegen autobezit en deels ook door de elektrische fiets. Ook het langzaam verkeer (lopen en fietsen) neemt maar weinig toe, ondanks de extra groei door de e-bike. De vergrijzing (minder jongeren) en het gestegen autobezit remmen de groei van het langzaam verkeer.

In de modal split (de verdeling over de vervoerwijzen) treden kleine veranderingen op. Het ‘marktaandeel’ van de autobestuurder neemt toe, het aandeel autopassagier en langzaam vervoer nemen wat af. In afgelegde kilometers is de auto dominant, met een aandeel van ruim 75 procent, maar in aantal verplaatsingen en ook in reistijd blijft het langzaam verkeer belangrijk met een aandeel van 35 à 40 procent.

De mobiliteit groeit niet gelijkmatig over Nederland. In de Randstad groeit de bevolking en daardoor ook de mobiliteit enkele procentpunten sterker dan elders in Nederland. In de provincies Noord-Brabant, Gelderland en Overijssel neemt de mobiliteit gemiddeld toe. In Limburg, Zeeland en de drie noordelijke provincies groeit de bevolking en daarmee de mobiliteit duidelijk minder.

De steden blijven groeien in de toekomst. Dat komt door de trek naar de stad en doordat de bevolking in de Randstad en andere steden relatief jong is. In scenario Hoog groeit de bevolking in de Randstad anderhalf keer zo hard als de totale Nederlandse bevolking. In regio’s in Limburg, Zeeland en Groningen krimpt de bevolking.