Zuid-Holland blijft gas geven op vergroening

donderdag 19 november 2020
timer 4 min

Vergroening van het ov in crisistijd is voor vervoerders een pijnpunt en dus lijkt de bal daarvoor meer en meer bij de decentrale overheden te liggen. De provincie Zuid-Holland werkt al jaren met overnameregelingen en concessieverlengingen.

Projectmanager Marcel Scheerders deelt zijn ervaringen.

Vervoerder Arriva werd in Zuid-Holland-Noord (ZHN) beloond met een concessieverlenging van twee jaar, nadat in maart 2019 de stadsdienst van Leiden werd verduurzaamd met 23 elektrische Volvo-batterijbussen. Oorspronkelijk zou de concessie tot eind 2020 duren, nu is dat eind 2022 geworden. “Zo heeft de vervoerder twee jaar langer om de investering terug te verdienen”, vertelt de Scheerders.

De elektrische stadsbussen van Leiden zaten niet in de oorspronkelijke bieding, maar zijn het resultaat van een gezamenlijke verduurzamingsambitie van de provincie en vervoerder Arriva. Doordat de provincie financiële zekerheden biedt, de concessie met twee jaar verlengt en een overnameverplichting op de nieuwe e-bussen garandeert, durfde Arriva een grote investering te doen in nieuw materieel tijdens de lopende concessie, aldus de projectmanager.

Verlengingsprikkel

In Drechtsteden-Molenlanden-Gorinchem (DMG, voorheen DAV) rijdt Qbuzz sinds eind 2018 en werd in april 2019 de volledig stadsdienst van Dordrecht geëlektrificeerd met 37 Ebusco’s. “Daar maakte die instroom onderdeel uit van de nieuwe concessie, die nog tot minimaal 2026 loopt”, voegt Scheerders toe. “Bij afloop zit er op de bussen een overnameverplichting voor de volgende contractant.”

Maar Qbuzz kan nog een verlenging krijgen van maximaal zeven jaar, wanneer er grootschalig in zero emissie materieel (waterstof of elektrisch) wordt geïnvesteerd. “We hebben niet met de vervoerder afgesproken wat ze gaat doen en wanneer. Maar het ligt wel voor de hand dat we erover in gesprek gaan, vanwege die prikkel voor de verlengingstermijn.”

Waterstof

Naast de eerder genoemde concessies, rijdt in de concessie Hoeksche Waard/Goerree-Overflakkee (HWGO) Connexxion sinds de zomer van 2019 met vier waterstofbussen van VDL: een innovatief concept met een aanhangwagen. Scheerders spreekt liever van range extenders, waarbij de brandstofcel en de waterstofcilinders in de module achter de (elektrische) bus hangen. Eind 2021 komen daar nog 20 waterstofbussen bij van een meer conventioneel concept.

Garanties voor vervoerders

Het mechanisme van de verlengingsoptie, die vaak gepaard gaat met de overnameregeling heeft als doel vervoerders te stimuleren om binnen lopende concessietermijnen te innoveren, waarbij de verlengingstermijn onderdeel uitmaakt van de totale vervoerprestaties en de overnameregeling puur is gekoppeld aan ZE-busvervoer. De projectmanager: “Een vervoerder zal niet snel investeren als hij bijvoorbeeld maar vijf jaar de tijd heeft om dat terug te verdienen. Dan helpt het ons om ze een wortel voor de neus te houden.”

Lees ook: Zuid-Holland stimuleert markt tot innovatie

Zeker in deze onzekere coronatijd kan deze prikkel helpen om de vergroening van het ov gaande te houden. “Het ZE-Bestuursakkoord is nog altijd leidend, dat is de garantie dat de implementatie doorgaat. Het uitgangspunt is nog steeds dat vanaf 2025 alleen ZE-bussen instromen en dat wij in 2030 onze gehele vloot hebben verduurzaamd. We zijn in Nederland de afgelopen jaren harder gegaan dan iedereen van tevoren had gedacht, en 2030 is over tien jaar, dus we hebben nog even de tijd.”

Dat betekent dat opdrachtgevers goed moeten kijken naar de financieringsdruk die ontstaat voor vervoerders, omdat de kosten voor vervoerders in crisistijd een groot risico vormen. Een gemiddelde ZE-bus is in aanschaf nog altijd twee keer zo duur als een normale dieselbus. Overnameregelingen en concessieverlengingen zullen mogelijk niet meer voldoende zijn, vreest Scheerders. “Als opdrachtgever kunnen wij niet zomaar alle bussen in beheer nemen, want ook onze financiële ruimte is beperkt en het beheer van bussen is nu niet onze expertise. Uiteindelijk is het een financiële keuze.”

Geleerde lessen

In de drie concessies die de provincie beheert rijden dus drie vervoerders, die gebruik maken van drie busleveranciers en twee energiedragers. De aanbestedingen lopen altijd in cadans langs elkaar, om zo bij te blijven met de laatste marktontwikkelingen en innovaties. “Je kunt innovatie immers alleen verplichten, als er een gezonde markt is. Ook in de waterstofmarkt zie je nu meer aanbieders opkomen en dat betekent dat wij als opdrachtgever meer keuze hebben."

De provincie Zuid-Holland heeft in de loop der jaren durf en ambitie getoond, vertelt Scheerders trots. Dat ziet hij ook bij meerdere overheden en dus is dat ook de grootste les die hij anderen wil meegeven. “Probeer door te gaan op de ingezette weg, want we hebben in Nederland veel kennis en kunde opgebouwd. Binnen Europa hebben wij inmiddels een voorsprong opgebouwd, men kijkt naar ons. Dit is het moment om dat uit te nutten.”

Zero Emissie Conferentie

Benieuwd hoe we dat verder kunnen uitnutten? Marcel Scheerders spreekt tijdens de Zero Emissie Conferentie op donderdagochtend 26 november over de geleerde lessen in Zuid-Holland. Bekijk het hele programma en meld u aan.

Dit artikel is afkomstig uit de digitale Biind-special Zero Emissie Busvervoer. U kunt het magazine hier lezen.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Meer artikelen met dit thema

descriptionArtikel

Samenwerking HTM en Daimler leidt tot zero emissie busvervoer in Haagse regio

7 nov om 08:30 uur

Daimler levert voor de HTM 102 volledig elektrische bussen. Dat is al een flinke…

Lees verder »
descriptionArtikel

Stations als visitekaartje voor het ov

1 nov om 14:55 uur

Stel je voor: je staat op een kleurloos, betonnen perron, de wind waait guur om je heen, en de trein laat op…

Lees verder »
descriptionArtikel

Denken buiten het paradigma: een nieuwe visie voor de rol en structuur van het ov

22 okt om 14:34 uur

In de achttiende notitie van het Laboratorium Verantwoorde Mobiliteit presenteren…

Lees verder »
descriptionArtikel

Provincie verlengt busconcessie Hermes in Zuidoost-Brabant tot zomer 2029

18 sep om 11:24 uur

Hermes blijft tot de zomer van 2029 verantwoordelijk voor het busvervoer in Zuidoost-Brabant. Daarover zijn de…

Lees verder »
descriptionArtikel

Méér ov-reizigers in provincie Utrecht, maar nog altijd veel uitval

16 sep om 16:49 uur

Het aantal ov-reizigers in de provincie Utrecht is weer bijna op hetzelfde niveau als voor de coronapandemie.…

Lees verder »
descriptionArtikel

Concessie-Utrecht: exit Qbuzz, Keolis blijft

11 jun om 16:38 uur

De twee Utrechtse ov-concessies zijn verleend, aan Transdev (Utrecht Binnen) en Keolis (Utrecht Buiten). De…

Lees verder »
descriptionArtikel

Belgische jongeren reizen één maand voor 59 euro met al het openbaar vervoer

6 jun om 14:11 uur

Belgische jongeren van 18 tot en met 24 jaar kunnen in juli en augustus één maand onbeperkt met al het openbaar…

Lees verder »
descriptionArtikel

Transdev eerste ov-bedrijf op hoogste trede Prestatieladder Socialer Ondernemen

23 apr om 14:24 uur

Transdev heet de hoogste trede van de Prestatieladder Socialer Ondernemen (PSO bereikt. Het bedrijf is het…

Lees verder »